در سال ۸۲۷ میلادی، مسلمانان عرب (ساراچین‌ها) اسفناج را به سیسیل در ایتالیا وارد کردند. نخستین اسناد کتبی درباره کشت و مصرف اسفناج در منطقه مدیترانه به قرن دهم بازمی‌گردد. پزشک معروف ایرانی، رازی (الرازی) و همچنین دو کشاورز و دانشمند، ابن وصیف‌شاه و قصوس الرامی، در آثار خود به این گیاه مفید اشاره کرده‌اند.

در قرون میانه، اسفناج در میان اعراب به محبوبیت فراوانی رسید. ابن الاعام آن را «راس‌البقول» (سرآمد سبزی‌های برگی) نامید و ابن جاجج در قرن یازدهم رساله‌ای مفصل درباره‌ی آن نوشت. این گیاه از طریق اسپانیا به اروپا راه یافت و به‌سرعت در فرهنگ غذایی کشورهای اروپایی جای گرفت.

در قرن چهاردهم، اسفناج به فرانسه و انگلستان رسید و به علت رشد سریع در فصل بهار (زمانی که سبزی تازه کمیاب بود) مورد توجه قرار گرفت. در قدیمی‌ترین کتاب آشپزی انگلیسی به‌نام Forme of Cury در سال ۱۳۹۰ میلادی، اسفناج با نام‌هایی مانند spinnedge و spynoches ذکر شده است.

در جنگ جهانی اول نیز از اسفناج به عنوان دارویی طبیعی برای کمک به بهبود زخم‌ها استفاده می‌کردند. پزشکان فرانسوی نوشیدنی‌ای ترکیب‌شده از شراب و عصاره اسفناج به مجروحان می‌دادند تا از خونریزی جلوگیری شود.

🥗 ترکیب تغذیه‌ای و خواص سلامتی اسفناج

اسفناج از نظر تغذیه‌ای یکی از غنی‌ترین سبزیجات محسوب می‌شود. در هر ۱۰۰ گرم اسفناج تازه، تنها ۲۳ کالری انرژی نهفته است، اما همین مقدار سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است.

ترکیبات تغذیه‌ای اصلی اسفناج:

• ✅ ویتامین A – برای سلامت چشم

• ✅ ویتامین C – تقویت سیستم ایمنی

• ✅ ویتامین K – مفید برای انعقاد خون و سلامت استخوان‌ها

• ✅ منیزیم – ضد استرس و ضد التهاب

• ✅ منگنز، آهن، فولات (B9) – برای ساخت گلبول‌های قرمز و عملکرد مغز

دیگر ترکیبات مفید:

• 🔹 ویتامین‌های B2 و B6

• 🔹 ویتامین E

• 🔹 کلسیم، پتاسیم

• 🔹 فیبر غذایی

🔎 نکته مهم تغذیه‌ای:
اسفناج خام حاوی مقادیر بالای اگزالات است؛ ماده‌ای که می‌تواند جذب آهن و کلسیم را کاهش دهد. برای بهره‌مندی بهتر از خواص اسفناج، بهتر است آن را به صورت بخارپز یا پخته مصرف کنید تا سطح اگزالات کاهش یابد و جذب مواد معدنی افزایش یابد.

✨ نتیجه‌گیری

اسفناج تنها یک سبزی نیست؛ گنجینه‌ای از تاریخ، فرهنگ و سلامتی است. این گیاه باستانی ایرانی، نه‌تنها در طب سنتی و آشپزی جهانی جا باز کرده، بلکه امروزه نیز یکی از ستون‌های تغذیه سالم به شمار می‌رود. چه به‌صورت خام، چه بخارپز یا در سوپ و اسموتی، اسفناج می‌تواند نقش بزرگی در سلامت خانواده‌ها ایفا کند.